>

Blogs

Jesus Mari Mendizabal

Bai Horixe - Bizargorri

AIZPEA eta ORDIZIA

Zuetako askok ez duzue jakin ere egingo-eta, ezertan hasi aurretik, esan dezadan Aizpea Zeraingo auzo bat dela; mendi tartekoa, meategi txit famatuak daudenekoa. Meategi horiexen aurrez aurre, eskuin alderaxeagoko mendi magaltxo batean, Telleriñen, jaio zen gure amona eta amandre Ana Joxepa Berasategi, ezkondu artean artzain ibili eta gero Ormaiztegiko Tellerira ezkondu zena. Telleri-eneatik Telleri Berrira egin zuen, hortaz.

Telleriñetik umetatio hasirik izango zen, hala beharrean, batera eta bestera, ardiak zaintzen ez bazen, baserriko produktuak saltzen. Batzuetan, Arantzazun (gaur baino xaharragoko ingurumarian), Goiko Bentan egon izan zen ostatuz, inoizka Oñatira jaitsiz edo Araotz joz. Beste batzuetan, ohitura lege orduan ere, Zumarragara eta Urretxura azaldu izan zen maiz bere zerekin; eta, zer esanik ez, Ordiziara, Billafrankako perira, garai hartan hala esaten baitzen.

Batetik, Ordizia dakart harira, gaur bertan han egingo dutelako Gabonetako Azoka Berezia, goiz-goizetik arrats iluntzera bitarte. Hantxe izango da, nahi eta ahal duenarentzat, ikusgarri ganadu feria (pottoka, txekor, txerri, oilar…), erosgarri fruta-barazkia (azak, errezil sagarrak, kiwiak, intxaurrak…), eta inbidiagarri abarren abarra (gazta, ezti, foi, ogi, gozoki…). Zer ez, izan ere, han…!? Bestetik, berriz, Aizpea dakart gaurko hizpidera, zuek bezalaxe guk ere egunotan, Gabon Gaba aitzakia on, kontu eta kantu eta historia zaharrak atera ditugulako mahai ingurura, etxeko zahar eta gazte eta haurren aurrera.

Kontuak, lehen txanpain koparekin, kontatzen zuen, irri eta mirri, Ordiziako Gabonetako Azoka Berezi horrek izen jostagarriagoa behar lukeela, noski; eta bertan batek “Ordi-Gab-Az-Be” bataiatu zuen, mahaiko denen barregarri. Kantuak, bigarren kopa apartsuarekin, ormaiztegiarron abesti zahar kuttunera eraman gintuen: «…, batzuek oooihu, oooihu!; besteak faaarrez, faaarrez!; salto eta brinko…». Eta kafearen ondoren, berriz, antzinako historia azaldu zigun Ana Marik, emozionatuta, mahaiko guztion atseginetan:

«Behin, gure amona Ana Joxepa, gazte zela, asteazken batez neguan, Ordiziako periatik, astoan saldu ezinak hartuta, bere Telleriñe jaiotetxera abiatu omen zen bueltan. Tipi-tapa. Billafranka, Beasain, Zelandita, Ojarbi, Danborre, Ormaiztegi gaina, Lierni, Zerain, Aizpea… Tipi-tapa. Halako batean, ordea, hortxe Ojarbi parean edo, dena baso itxi atze-aurre, dena sasi eta lahar ezker-eskuin, joan zihoala bakar-bakarrik ilunetan, zer…!?, eta otsoa agertu omen zitzaion parez pare ulu gaiztoan. Gaur bezalaxe, orduan ere ilgora tokatu, eta argiak motz… Ez omen zuen aurreneko aldia ere bere artzain bizian, eta, eskarmentua izaki, beldurrak atzean utzita, poxpolo bat piztu omen zuen aurrean. (Orduko poxpoloak ez pentsa oraingoak bezalakoak zirenik: askoz buru handiagoa zeukaten eta zotza askoz ere luzeagoa). Poxpoloa piztu eta, gonari atzera eraginez, bi belaunen tartean eduki omen zuen sua… Otsoa, geldi. Gero laster, buztana tente ipini, ulu izutia egin eta ihesi joan omen zitzaion buelta hartuta… Aho-zabalik edukitzen gintuen gu umeok amonak…!».

Izango da zuen artean baten bat historia hau jango ez duenik, bere baitan “zerak sinetsiko dik hori!” ariko denik… Badut horrentzat ere zer irakatsia: «Adi ezak ondo, txokilio. Gaur bezpera besterik ez duk; bihar duk Eguberri Laugarrena, inozente eguna, hire eguna, eta hago isilik. Habil bihar erne…».

Bizargorri, 2017-12-27

Temas

Solasean jolasean

Sobre el autor


diciembre 2017
MTWTFSS
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031